Κάστρο Φορτέτσα
Το σημαντικό αμυντικό οχυρό κατασκευασμένο από τους Βένετους αποκαλούμενο από τους ίδιους κάστρο Φορτέτσα στο Ρέθυμνο
Η Φορτέτσα είναι το ενετικό κάστρο στο Ρέθυμνο που κοσμεί στο λόφο του Παλιόκαστρο, το οποίο είναι σχεδόν στο κέντρο της παλιάς πόλης και μια ανάσα πάνω από την θάλασσα, επίσης είναι ορατό από κάθε γωνιά της πόλης
Στις αρχές του 13 αιώνα μ.Χ, ο Γενοβέζος πειρατής Πεσκατόρε διεκδικητής του νησιού και αντίπαλος τον Βένετων φαίνεται ότι επισκευάζει την προηγούμενη Βυζαντινή οχύρωση που περιέκλειε τα κτήρια της πόλης που βρισκόταν κοντά στο λιμάνι με αυτή την κίνηση μπήκαν τα θεμέλια για να χτιστεί το κάστρο Φορτέτσα χωρίς ο ίδιος να το γνωρίζει εφόσον τα επισκευασμένα κτήρια διατηρήθηκαν μετά την Ενετική κατάληψη του νησιού το 13 αιώνα μ.Χ.
Οι Βένετοι, ως ναυτικό κράτος επιδίωξαν να χρησιμοποιήσουν το Ρέθυμνο ως καταφύγιο μεταξύ των άλλον δύο μεγάλων πόλεων Ηράκλειο και Χανιά που είχε σημασία για των ανεφοδιασμό του νησιού έτσι έφτιαξαν ένα λιμάνι αν και μικρό το γεγονός αυτό ανέπτυξε την πόλη του Ρεθύμνου, έτσι με αυτήν την επέκταση του οικισμού επέβαλε την ανάγκη νέων οχυρώσεων στα θεμέλια του προηγούμενου κατακτητή.
Με την κορύφωση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, με την ανακάλυψη πυροβόλων όπλων και μια επίθεση το 1538 μ.Χ του ναύαρχου Χαΐρ Αν Ιν γνωστός ως και Μπαρμπαρόσα του Οθωμανικού στόλου που επιτέθηκε στο νησί για να το καταλάβει προκάλεσε ολέθριες ζημιές στην πόλη του Ρεθύμνου, έτσι οι Βένετοι έφτιαξαν ένα τοίχος γύρω από την πόλη του Ρεθύμνου μήκους 1.307 μέτρων αφήνοντας την πλευρά της θάλασσας εκτεθειμένη με αποτέλεσμα σε μια επιδρομή του Τούρκου πειρατή Ολουτζ αλί να κατακτήσει εύκολα την πόλη. Μετά της καταστροφές φάνηκε ανάγκη ουσιαστικής οχύρωσης της πόλης καθώς τα περασμένα χρόνια με τις επιδρομές των Τούρκων πειρατών φάνηκε η αμυντική οχύρωση να χρειάζεται κάτι ποίο δυνατό και οι Βένετοι αλλά και οι τοπική παράγοντες Ρεθυμνίωτες αποφάσισαν να κατασκευάσουν ένα οχυρό που θα μπορούσε να καλύψει όλες τις κατοικίες του Ρεθύμνου. Σαν καταλληλότερη θέση επιλέχθηκε ο λόφος του Παλιόκαστρου, η συγκεκριμένη τοποθεσία έχει την θέα και στεριά και στην ανοιχτή θάλασσα. Έτσι ξεκίνησε η θεμελίωση του κάστρου Φορτέτσα ένα εκ των μεγαλυτέρων σπουδαίων οχυρωματικών έργων που δημιουργήθηκε στην Κρήτη την κατοχή τον Βένετων.
Η Φορτέτσα χτίστηκε με το προμαχωνικό σύστημα οχυρωματικής αρχιτεκτονικής, δηλαδή οι προμαχώνες οι οποίοι ενώνονται μεταξύ τους με τμήματα ευθύγραμμων τειχών με μεγάλο πλάτος και με κλίση εξωτερικά έτσι ώστε να εξοστρακίζονται τα βλήματα των εχθρών χωρίς να προκαλούν φθορές στο οχυρό . Για την κατασκευή του φρουρίου της Φορτέτσας εφαρμόστηκε το αρχικό σχέδιο του αρχιτέκτονα sforza pallavicini στην συνέχεια όμως χρειαζόταν κάποιες τροποποιήσεις βελτιώσεις και επεκτάσεις που ήταν αναγκαίες για ένα πιο καλοχτισμένο φρούριο-κάστρο από τα υπόλοιπα. Την κτίσει άρχισε ο ρέκτορας Βενετσιάνος Alvise Lando στης 13 Σεπτεμβρίου του 1573 ως το 1580 που ολοκληρώθηκαν τα έργα. Στο φρούριο υπήρχαν νοσοκομεία και μπαρουταποθήκες ανακατασκευασμένα νέα μεγάλα τείχη. Το φρούριο κράτησε ως το 1646 που το Ρέθυμνο έπεσε στα χέρια των Οθωμανών οι οποίοι δεν πείραξαν την αρχιτεκτονική του.
Τέλος θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Μ.βολτυρακη υπεύθυνο για τα ιστορικά μνημεία του Ρεθύμνου
